19/6/2009 ·
[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]Robotların
insana benzeyen, ancak bazı yönleriyle insandan eksik olan varlıklar
olduğu düşüncesi aslında çok eski bir düşüncedir. Bu düşünce, ortaya
çıkışından beri insandan daha aşağı olan bu varlıkların insana hizmet
için varolduğu varsayımıyla birlikte yürümüştür. Eski bir Yunan mitinde
tanrı Hephaestos som altından iki dişi hizmetli yaratır. Bir diğer eski
efsane de ortaçağ Yahudilerinin Golem'idir. Golem topraktan yaratılmış
ve Yahudi halkını tehlikelerden korumakla görevli bir hizmetkardır.
Ağzına (veya alnına) yerleştirilen komutlara uyar, bu komutlar yerinden
çıkartıldığında durur. Yine ortaçağ inanışlarına göre güçlü büyücüler
homunculus adı verilen ufak insancıklar yaratırlar. Bu yaratıklar
sahiplerine büyük bir sadakat ile hizmet ederler.
İlk sibernetikçi kabul edilen Ebul-iz İsmail bin ar-Razzaz el-Cezeri 1205-1206 yıllarında yazdığı
"Kitab-ül'-Camü Beyne'l-İlmi-i ve'l-amelen-Nafi' Fi Sınaati'l-Hiyel" adlı kitabın içinde, 300'e yakın otomatik makine ve sistemleri ile
ilgili bilgi verdikten sonra çalışma özelliklerini şemalarla
göstermiştir. Sadece suyun kaldırma ve basınç gücünü kullanarak tamamen
yeni bir teknik ve sistem kurmuş, çok yönlü otomatik hareketler elde
edebilmiştir. Kurmuş olduğu otomatik sistemlerde ses (kuş, davul, zurna,
ıslık vs) ya da çığlık çıkması gerektiği anda bu sesleri de
sağlayabilmiştir.
Robot kelimesi ilk
olarak 1920'lerin başında yazılmış bir kitapta karşımıza çıkar. Karel
Capek'in R.U.R. kitabında mekanik ve otonom, ama arzulardan yoksun
yaratılar olarak kullanılan robot, daha sonra bir çok bilimkurgu
romanına konu olmuştur. Isaac Asimov ünlü robot serisiyle teknolojik
açıdan tutarlı bir robot kavramı yaratır ve robotların amacının insana
hizmet olduğunu, bir robotun kendi amaçlarını insanların amaçlarına
hiçbir zaman tercih edemeyeceğini koyduğu üç robot kuralı ile belirler:
- Bir robot bir insana zarar veremez, veya pasif kalmak suretiyle zarar görmesine izin veremez.
- Bir robot kendisine insanlar tarafından verilen emirlere 1. Kural ile çelişmediği sürece itaat etmek zorundadır.
- Bir robot 1. ve 2. Kurallar ile çelişmediği sürece kendi varlığını korumak zorundadır.
Bu
şekilde bilimkurgu dünyasında az çok oturmuş bir robot modeli çıkar
karşımıza. Bu model öylesine etkili olmuştur ki, günümüzde robot
araştırmaları sadece endüstride kullanımı hedefleyen fonksiyonel
tasarımların ötesinde insansı, hayvansı ve davranış diye
adlandırılabilecek özelliklere sahip robotlar üzerinde yoğunlaşmaktadır.
Robotlar üzerinde yapılan
araştırmaların son yıllarda yoğunlaşmasının temel sebebi bu konuda
üretilmiş olan bilgi birikiminin daha güvenilir tasarımlara daha çabuk
ulaşılmasını sağlamasıdır. Endüstride robotlar hızlı ve görece hatasız
çalışmalarıyla verimi artırırken, insanların çalışmasını kısıtlayan
organik faktörlerden etkilenmemeleri onlara bazı işlerde önemli
avantajlar sağlamaktalar.
Örnek
vermek gerekirse, elektronik devrelere pirinç tanesi büyüklüğündeki
yüzlerce parçanın yerleştirilmesi insanlarca yapıldığında yorucu,
zahmetli, sıkıcı ve hata oranı yüksek bir iş. Oysa bir robot kolu bu işi
süratli ve hatasız bir biçimde gerçekleştiriyor, üstelik kahve molası
bile almadan!
Rutin işlerin
yanı sıra insanların uzun süreler çalışamayacakları ortamlarda da
robotlara iş düşüyor. Deniz dibinde yüksek basınç altında, yüksek
sıcaklıkta, Mars yüzeyi gibi elverişsiz ortamlarda, hatta insan
vücudunun sığamayacağı genişlikteki havalandırma borularında robotlar
kullanılıyor.
Endüstride ilk
robot (UNIMAIE) 1961'de General Motors'un New Jersey'deki araba
fabrikasında devreye girmiş. 60'lı yıllarda iki üniversite robot
araştırmalarında başı çekmiş: Stanford ve MIT. Daha sonra birçok özel
kuruluş ve üniversite robotlarla ilgili çalışmalara başlamış.
Kaynak :
[Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]
Anasayfa 
