ğer hangi donanım bileşeninin hataya neden olduğunu bilemiyorsanız, aşağıdaki adımları uygulayın.
DİKKAT!
Ekstra bir güç düğmesine sahip olmayan bir ATX karta sahipseniz,
bilgisayarınızın içini açmadan elektrik fişini mutlaka çekmelisiniz.
Çünkü, kapalı durumdayken de anakart üzerinde gerilim bulunur. Bu,
insanlar için zararlı değildir, ancak ek kartların ve anakartın zarar
görmesine neden olabilir.
1. Bilgisayarı kapatın ve kasasını açın.
2. Anakart üzerindeki tüm ek kartları, ekran kartı haricinde çıkartın.
Disket ve sabitdisk kontrolörlerinin de çıkartılması gereklidir.
Onboard bileşenleri ise, anakarta bağlı olarak ya bir jumper
yardımıyla ya da BIOS’daki kontrolör ayarlarını kullanarak devre dışı
bırakmalısınız. Bununla ilgili daha ayrıntılı bilgiyi anakartın
kullanım kitapçığından temin edebilirsiniz.
3. şimdi bilgisayar açılacak, ancak CMOS Setup’ındaki ayarlar, varolan
donanımlar ile uyumlu olmayacağı için hata mesajı verecektir.
Bilgisayar, bu ana kadar sorunsuz bir şekilde çalıştı.
4. Ancak ekran siyah kalıyorsa, 2.3 numaralı bölümden devam edin. Eğer
bilgisayar bir beep kodu veriyorsa, okumaya 2.3.2 numaralı bölümden
devam edebilirsiniz.
5. Bilgisayar açılıyor ise şanslısınız. Çünkü güç kaynağı, anakart, ekran kartı ve monitör arızalı değildir.
6. şimdi bilgisayarı kapatın, sürücü kontrolörlerini takın ve sabitdisk sürücüsünü bağlayın.
7. Eğer bilgisayar sorunsuz bir şekilde açılırsa, bir sonraki adımda disket sürücüyü de takın.
8. Bilgisayar açıldığı sürece geri kalan ek kartları arka arkaya, tek
tek takabilir ve kontrol etmek için bilgisayarı her seferinden
yeniden çalıştırabilirsiniz. Ancak tüm bileşenleri bilgisayar tamamen
kapalı durumdayken takmaya veya çıkartmaya dikkat etmelisiniz.
Eğer bilgisayar bu sırada açılmayacak olursa, arıza hemen öncesinde
takılan donanım bileşeninden kaynaklanıyor demektir. Bu yöntemi
kullanarak hangi kart veya sürücünün arızalı olduğunu rahatlıkla tespit
edebilirsiniz. Sorunun çözümünü, arızalı donanıma bağlı olarak
kitabın ilgili bölümünde arayabilirsiniz.
Bilgisayar, bileşenlerin tümü çıkarılmış durumdayken de çalışmıyorsa
ve güç kaynağının gerilim değerlerinde de bir sorun yoksa, arıza
anakarttadır.
Arızalı anakartı nasıl anlayabilirim?
Eğer hata anakarttan kaynaklanıyorsa, BIOS bunu POST esnasında
muhtemelen fark eder ve gerekirse uygun beep kodu ile kullanıcıya
bildirir. Aksi takdirde hatanın tespit edilmesi için sadece POST kod
kartı yardımcı olabilir. Bu tür bir durumda anakartın hangi parçasının
arızalı olabileceği beep kodu veya POST kodu listesi yardımıyla tespit
edilebilir. Farklı BIOS tipleri için tabii ki farklı hata kodları da
mevcut. Yaygın olarak kullanılan beep kodlarının açıklamalarını da
kitabın sonundaki ekte bulabilirsiniz.
Anakartın birçok yapı taşı lehimlenmiştir. Bu nedenle arızalı
parçanın, bu işin eğitimini almamış kullanıcılar tarafından
değiştirilmesi mümkün değildir. Arızalı olduğunu düşündüğünüz parçayı
lehim tabancası kullanarak sökmeye hiçbir şekilde çalışmamalısınız.
Bir anakartın SMD chip’leri sıcağa karşı oldukça duyarlıdırlar.
Sökülmeye çalışılan bileşenin yakınlarındaki bir chip zarar
görebilir. Lehimin sökülmesi ancak özel bir araç yardımıyla
mümkündür. Anakart üzerindeki değiştirilebilir tek parça genellikle
merkezi işlemci (CPU) ve birçok durumda BIOS’tur. Bu tür bir sorunla
karşılaştığınız zaman ilgili bir teknik servise başvurun ve fiyat
isteyin. Birçok arızanın tamiri mümkün ve fiyatı da genellikle
uygundur. Ancak, bazı durumlarda yeni bir anakart satın almanız çok
daha iyi olacaktır.
Bu durumda bilgisayarınızı modern bir anakart ile donatma fırsatını
kullanıp kullanmaya karar vermek size kalıyor. Sahip olduğunuz ek
kartlar ve sürücüler gibi tüm bileşenleri, almayı düşündüğünü anakart
eskisi ile aynı Bus sistemine sahip olduğu sürece yeni anakartınızda da
kullanmaya devam edebilirsiniz.
Ekran kartını kontrol etmek
Şu ana kadar yaptığınız işlemlerden olumlu bir sonuç alamadıysanız,
artık bilgisayarın içerisinde çalışmaya başlayabilirsiniz.
1. Bilgisayarı kapatın ve kasasını açın.
2. Ekran kartının yuvasına tam olarak oturup oturmadığını kontrol
edin. Muhtemelen tam olarak yerleşmemiştir. Özellikle yeni AGP grafik
kartları dar ve kademeli bağlantı yapıları nedeniyle sorun
çıkartabilirler.
3. Eğer bir şey tespit edemiyorsanız, kartı kasaya sabitleyen vidayı
sökün ve kartı yuvasından çıkartın. Daha sonra kartı yuvasına tekrar
yerleştirin ve tam olarak oturduğundan emin olduktan sonra vidalayın.
4. Sonucu kontrol etmek için bilgisayarı yeniden başlatın.
Hafıza mı arızalı?
Bilgisayarınız tek bir PS/2 veya SDRAM hafızası ile donatılmış ise, ve
yukarıda tasvir hatalar ile şu ana kadar karşılaşmadıysanız büyük
bir ihtimalle sistem hafızası arızalanmıştır.
1. İlk olarak sorunsuz çalıştığından emin olduğunuz, örneğin bir tanıdığınızdan hafıza birimi temin edin.
2. Bu hafızayı kendi sisteminizdeki ile değiştirin.
3. Sonucu kontrol etmek için bilgisayarı yeniden başlatın.
4. Bu sırada bir Parity Error, yani karşılaştırma hatası mesajı
verebilir. Bu çok önemli bir hata değil, çünkü monitörünüz artık
çalışıyor ve hata kaynağını tespit etmiş bulunuyorsunuz.
Sisteminizi ödünç aldığınız hafıza modülü ile açarken, bir Parity
Error mesajının ekrana gelmesinin nedeni, anakartınızın hafızanın
Parity kontrolünü desteklemesine rağmen aldığınız modülün Parity
Chip’ine sahip olamamasıdır. Bu nedenle satın alacağınız yeni
hafızanın Parity Chip’ine sahip olması gereklidir. Aksi takdirde
Parity kontrolünü BIOS’tan kapatmanız gerekecektir. Eğer böyle bir
seçenek yoksa, Parity Chip’ine sahip bir hafıza satın almaktan başka
bir şansınız kalmıyor.
Ekran kartını kontrol etmek
Ekran kartının arızalı olup olmadığını kontrol etmek için geçici
olarak başka bir kart kullanmalısınız. Eğer ikinci bir kartınız
yoksa, bir tanıdığınızın ekran kartını ödünç alabilirsiniz.
1. Bilgisayarı kapatın ve kasasını açın.
2. Yeni ekran kartını, bilgisayarınızdaki eski kartın yerine takın.
3. Ancak bilgisayarınızda anakarta entegre olarak bulunan bir Onboard
ekran kartı mevcutsa, ilk olarak bunu kapatmalısınız. Bunun için
anakart üzerinde bir Jumper veya DIP şalteri bulunabilir. Eğer Jumper
veya DIP şalteri bulamadıysanız, Onboard ekran kartını BIOS’tan
kapatmalısınız. Bunun için anakart ile beraber sunulan kitapçığa
bakabilirsiniz.
4. Son olarak bilgisayarı yeniden başlatın.
5. Bilgisayarınız yeni ekran kartıyla sorunsuz bir şekilde açılır ve
monitöre görüntü gelirse, gerçekten de ekran kartınızda sorun var
demektir. Aksi takdirde monitör arızalıdır. Bu durumda yapmanız
gerekenleri ilerleyen sayfalarda okuyabilirsiniz.
Onboard ekran kartı arızalı ise ne olacak?
Birçok modern anakart üzerinde entegre ekran kartları bulunur. şayet
bu Onboard ekran kartı arızalanırsa, yeni bir anakart satın almak
zorunda kalmazsınız.
Bir bilgisayarda normalde birden fazla ekran kartı aynı anda
kullanılamaz. Ancak Windows 98’den itibaren sistemde birden fazla ekran
kartı kullanılmasını mümkün kılan çoklu monitör çözümleri mevcut.
Ancak bunlar da uygun şartlar altında bağlanabiliyorlar. Bu nedenle
yeni bir ekran kartı takılırken, Onboard kartın mutlaka kapatılması
gerekmektedir.
DİKKAT! Sahip olunan chipsete bağlı olarak sadece bir PCI
ekran kartının kullanılması mümkündür. Bu konu ile ilgili daha
ayrıntılı bilgiyi donanımınızın el kitapçığından temin edebilirsiniz.
Onboard ekran kartını anakart üzerindeki bir jumper veya DIP şalteri
yardımıyla devre dışı bırakabilirsiniz. Bununla ilgili daha ayrıntılı
bilgi için kullanım kitapçığına göz atın.
Yeni ekran kartı boş bir yuvaya yerleştirilebilir. Başka bir şey
yapmaya gerek yoktur. Ekran kartı çalışırsa, onboard kart arızalı
demektir. Onboard kartın tamir edilmesi mümkün olsa bile pahalı
olacağı için işlemciyi değiştirmeden yeni bir anakart almak daha
akılcı bir çözüm olacaktır.
Onboard grafik kartının arızasının boyutlarına bağlı olarak, devre
dışı bırakmanıza rağmen takılan yeni ekran kartının çalışmasında
sorunlar olabilir veya hiç çalışmayabilir. Bu durumda yeni bir
anakart satın almaktan başka bir çözüm yolu yoktur. Ancak bu tür bir
sorunla çok sık karşılaşılmaz.
Anasayfa 
